Dzisiaj przydarzył mi się prawniczy biały kruk: sąd orzekł o ustaleniu nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków.
Zamiast stanowiącej ustawową regułę równości udziałów, przyznał mojej klientce udział w wysokości 9/10, a jej byłemu mężowi 1/10.
Mimo że orzeczenie nie jest jeszcze prawomocne, jest to powód do satysfakcji, ponieważ takie korekty udziałów zdarzają się w praktyce niezwykle rzadko.
Równe udziały w majątku wspólnym
Z chwilą ustania małżeńskiej wspólności majątkowej każdy z małżonków uzyskuje z mocy prawa udział w majątku wspólnym wynoszący 1/2.
Nie ma przy tym co do zasady znaczenia okoliczność, w jakim stopniu małżonkowie przyczyniali się do powstania majątku wspólnego.
Jeśli np. jeden z małżonków mniej zarabiał, albo nawet w ogóle nie pracował zarobkowo, tylko zajmował się domem i wychowaniem dzieci, to jego wkład w funkcjonowanie rodziny znajduje odzwierciedlenie w równym udziale w majątku wspólnym w razie ustania wspólności (np. wskutek rozwodu).
Rozwiązanie to jest w typowych sytuacjach sprawiedliwe i koresponduje z modelem rodziny przyjętym przez małżonków.
>>> Czy dokonując podziału majątku wspólnego można tymi rozliczeniami objąć także wspólny dług? Przeczytaj artykuł: Wspólny dług trwalszy niż związek?
W przypadkach szczególnych ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym
Są jednak przypadki szczególne, w których wspomniana ustawowa reguła godziłaby w poczucie słuszności.
Dotyczy to np. sytuacji, w której jeden z małżonków nie przyczynia się, albo robi to w niewielkim stopniu, do powstania majątku wspólnego, mimo posiadania odpowiednich kompetencji umożlwiających osiąganie znaczących dochodów.
Jeszcze bardziej wymownym przykładem jest trwonienie majątku wspólnego, kiedy małżonek np. oddaje się hazardowi, czy innym używkom kosztem substancji majątku wspólnego.
Wówczas w grę może wejść właśnie ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków.
>>> Przeczytaj także artykuł: Czy można swobodnie dysponować udziałem w przedmiocie odziedziczonym wspólnie z innymi osobami?
Następuje to na żądanie małżonka w drodze orzeczenia sądu.
Jednak korekta udziałów jest dopuszczalna tylko z ważnych powodów, co sprawia, że udaje się uzyskać takie orzeczenie niezwykle rzadko.
Jeśli jednak owe ważne powody zostaną wykazane, sad może ustalić udziały w majątku wspólnym z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania tego majątku.
Zdjęcie Francisco Andreotti pochodzi z Unsplash
dr hab. Bartłomiej Swaczyna
adwokat
***
Dysponowanie składnikami majątku wspólnego małżonków po ustaniu wspólności
Zakaz rozporządzania udziałem w trakcie wspólności
Jeśli małżonkowie nie zawierali umowy majątkowej (tzw. intercyzy), to występuje między nimi wspólność majątkowa.
Każdy z małżonków ma majątek osobisty, obejmujący przede wszystkim przedmioty sprzed małżeństwa oraz spadki i darowizny [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }