Zostałeś spadkobiercą/zostałaś spadkobierczynią i zastanawiasz się, jakie formalności cię czekają.
Czy musisz iść do sądu lub notariusza? Ustalić swoje prawa do spadku? Jeśli odziedziczyłeś spadek z innymi osobami, czy konieczny jest dział spadku?
A może nic nie musisz robić, bo nie jest ci to do niczego potrzebne?
W tym zakresie można wyróżnić trzy etapy: przyjęcie bądź odrzucenie spadku, ustalenie praw do spadku i dział spadku. Omówię je w kolejnych wpisach na blogu.
Dzisiaj etap pierwszy: przyjęcie bądź odrzucenie spadku.
Przyjęcie albo odrzucenie spadku
Należy zacząć od tego, że spadek nabywa się z mocy prawa z chwilą śmierci spadkodawcy.
Jednak spadek to nie tylko korzyści, tzw. aktywa (własność nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa do środków na rachunkach bankowych, papierów wartościowych itp.), ale też i długi powstałe za życia spadkodawcy (np. niespłacone kredyty, pożyczki, zaległe opłaty za mieszkanie).
Może się więc okazać, że nabycie spadku nie jest wcale korzystne.
Na szczęście dziedziczenie nie jest przymusowe. Spadkobierca czy spadkobierczyni może spadek odrzucić, przyjąć wprost bądź z przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza.
Odrzucenie spadku
Odrzucenie spadku sprawia, że nie nabywa się ani korzyści, ani długów spadkowych.
Spadkobierca, który odrzucił spadek, jest traktowany tak, jakby nie dożył do śmierci spadkodawcy.
Odrzucenie spadku jest celowe, jeśli mamy pewność, że długi spadkowe są większe niż wartość odziedziczonych przedmiotów.
Przyjęcie spadku wprost
Przyjęcie spadku wprost oznacza nabycie praw należących do spadku oraz długów bez ograniczenia odpowiedzialności.
Jeżeli zatem długi spadkowe są większe niż wartość odziedziczonych przedmiotów, to przy prostym przyjęciu spadku spadkodawca będzie musiał pokryć nadwyżkę długów kosztem swojego majątku osobistego.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Wreszcie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza pozwala na ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe do wartości nabytych przez spadkobiercę przedmiotów.
Ten sposób przyjęcia spadku zabezpiecza spadkobiercę przed „dopłaceniem” do spadku z osobistego majątku spadkobiercy.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest szczególnie przydatne, jeśli nie wiemy, jaki jest skład spadku i musimy się liczyć z ryzykiem jego znacznego zadłużenia.
Co trzeba zrobić, żeby wcielić w życie odpowiednią do naszej sytuacji decyzję co do przyjęcia bądź odrzucenia spadku?
Najłatwiej jest doprowadzić do przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Wystarczy odczekać sześć miesięcy od dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy (w przypadku dziedziczenia na podstawie testamentu sześć miesięcy od dowiedzenia się o treści testamentu, jeśli spadkobierca nie znał jej przed śmiercią spadkodawcy). Po upływie tego terminu spadek zostaje z mocy prawa przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeśli zatem nie potrzebujemy wcześniej wykazać naszych praw do spadku (o tym w kolejnym wpisie), można po śmierci spadkodawcy nic nie robić i po pół roku nabycie spadku stanie się ostateczne w bezpiecznej dla spadkobiercy formie z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkodawcy do wartości spadku.
Jeśli chcemy spadek odrzucić albo przyjąć (także z dobrodziejstwem inwentarza) wcześniej niż po upływie sześciu miesięcy, trzeba złożyć odpowiednie oświadczenie przed notariuszem lub przed sądem.
Można to zrobić u dowolnego notariusza w całym kraju.
Jeśli zdecydujemy się złożyć oświadczenie przed sądem, należy udać się do sądu rejonowego właściwego dla miejsca naszego zamieszkania lub pobytu.
dr hab. Bartłomiej Swaczyna
adwokat
Photo by Ganapathy Kumar on Unsplash
***
Dział spadku a odpowiedzialność za długi spadkowe
Jesteś spadkobiercą razem z innymi osobami. Bez problemu dogadujecie się i bezkonfliktowo zarządzacie odziedziczonym majątkiem. Czy dział spadku jest wam do czegoś potrzebny?
Nie jest niezbędny, wiele spadków pozostaje przez lata niepodzielonych i z biegiem czasu „rozpływa” się w majątkach spadkobierców [Czytaj dalej…]
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
Dziękuję za rzetelną informację!